Posle Drugog svetskog rata košarka se u Zemunu najpre igrala u Srednjoj fiskulturnoj školi, a prvi košarkaški klub osnovan je 1947. godine pri sportskom društvu “Jedinstvo”, ali se veoma brzo ugasio. Pri tadašnjim sportskim društvima 1949. godine osnovani su “Ikarus”, koji je brzo rasformiran, zatim “Omladinac”, koji 1950. godine menja ime u “Budućnost”, kao i “Lokomotiva”. Kada se krajem 1950. godine “Budućnost” pripojila “Lokomotivi”, u Zemunu je izvesno vreme delovao samo taj klub, koji teren ima na takozvanom fiskulturnom igralištu, iza Doma kulture.
Ojačana “Lokomotiva” je već 1951. godine izborila plasman u Srpsku ligu, tada drugi po redu rang takmičenja u zemlji, a juniorska ekipa kluba je 1953. godine osvojila vicešampionsku titulu na prvenstvu Srbije i treće mesto na državnom prvenstvu. Upravo ta generacija juniora dovela je, međutim, do velikog razdora u klubu, koji je kao epilog imao njegovo gašenje. Naime, onemogućavani od starijih, objektivno slabijih igrača, da nastupaju za prvi tim, mlađi igrači su napustili klub i 1954. godine osnovali novi – “Mladost”, dok se “Lokomotiva” ubrzo potom ugasila.
Od starijih igrača novom klubu pristupio je Miomir Lilić zvani Lile, jedan od najvećih sportskih entuzijasta, ali i vrstan košarkaški stručnjak, koji je vodio klub kao trener narednih četvrt veka, sve dok ga bolest nije privremeno udaljila od sporta. Miomir Lilić, rođen 1931. godine u Bijelom Polju, u Zemun je došao kao dečak i postao “pravi Zemunac”.
Ceo život posvetio je zemunskoj košarci, kojoj je toliko predan bio da se nije ni oženio, a jedini smisao života bio mu je košarkaški klub u kome je od osnivanja, pa do smrti bio i kao trener i kao predsednik i kao sekretar, a često i kao jedini aktivni član uprave. Pri tome, Lilić je značajno doprineo i jugoslovenskoj košarci u celini, naročito u vreme kada je bio selektor i trener seniorskih muških reprezentacija Srbije i Beograda i ženske reprezentacije Jugoslavije, a bio je zapažen i kao savezni košarkaški sudija i istaknuti funkcioner u košarkaškim savezima Beograda, Srbije i Jugoslavije.
Umro je 1992. godine, a zemunski klub, kome je ceo život posvetio, odužio mu se godinama organizujući turnir nazvan “Liletov memorijal”.
“Mladost” je prvo igralište imala na jednom praznom placu u Subotićevoj ulici, a 1957. godine klub je inicirao formiranje sportskog društva “Mladost” i postao njegov prvi član. Uprkos stalnim finansijskim problemima, “Mladost” je od osnivanja igrala značajnu ulogu u beogradskoj i srpskoj košarci, ali su je krajem 1955. godine napustili najbolji igrači, Velizar Lilić, Brunislav Pavelić i Ivan Matković, privučeni primamljivim ponudama bogatog “Proletera” iz Tuzle, gde su nešto kasnije otišli i Zdravko Pušonjić, Jovan Sinđelić i Zlatko Kranjc. Iako su se neki brzo vratili u matični klub, najbolji su napravili uspešne karijere, poput Pavelića (1937), koji je branio boje OKK Beograda u vreme najvećih uspeha tog kluba i Matkovića (1936), koji je izvesno vreme nasrupao za “Crvenu zvezdu” i bio prvi Zemunac koji je poneo dres državne košarkaške reprezentacije.
Uvrštenje kluba u jednu od četiri grupe Druge savezne lige 1962. godine (kada je jedini put i igrana) bio je vrhunac prve generacije igrača “Mladosti”, koja je tada počela polako da se osipa, jer su mnogi stariji igrači ostavili aktivno bavljenje sportom. Neumorni Miomir Lilić je, međutim, već stvarao novi tim, na igralištu u dvorištu osnovne škole “Lazar Savatić”, koje je klub koristio od 1964. godine. Iz juniorske ekipe koja je 1965. godine osvojila drugo mesto na prvenstvu Srbije, Lilić je najbolje prekomandovao u prvi tim, koji je i kasnije popunjavan uglavnom iz mladih pogona sa kojima se u to vreme dobro radilo. Najveći as te genaracije bio je svakako Stanislav Bizjak, poznat pod nadimkom Packe (rođen 1948). koji je bio izuzetan talenat, ali i pravi košarkaški fanatik, koji je trenirao danonoćno i razvio se u jednog od najboljih košarkaša Jugoslavije svoje generacije.
Da je igrao u većem klubu sigumo bi ostvario mnogo blistaviju karijem, ali Miomir Lilić je sve činio da zadrži svog najboljeg igrača, pa je on samo kratko vreme, već na zalasku karijere, nasrupao za OKK Beograd. I kao član “Mladosti”, Bizjak je branio boje omladinske državne reprezentacije 29 puta, između ostalog i na evropskom prvenstvu u Vigou gde je selekcija Jugoslavije osvojila srebrnu medalju. Dres najboljeg državnog tima nosio je 42 puta, osvojivši zlatne medalje na Balkanijadama 1970. i 1971. godine i na Mediteranskim igrama 1971. godine, a bio je i u najužem krugu kandidata za tim na Olimpijadi u Minhenu 1972. godine, ali tamo nije nastupio. Po prestanku aktivne igračke karijere, koju je okončao u “Mladosti”, Stanislav Bizjak je dugo godina bio vrlo angažovan član uprave kluba, koji je u to vreme beležio značajne uspehe.
Osim Stanislava Bizjaka, izuzetan talenat bio je i Milenko Maksić (rođen 1946). koji je bio standardni član juniorske državne reprezentacije, da bi onda iznenada i bez pravog razloga napustio sport. Ostali igrači “Mladosti”, zaslužni za sve uspehe te generacije bili su stariji brat Bizjak, Renato, zatim Dušan Knežević, Smail Dedić, Aleksandar Vrzić, Slavoljub Zivković i još nekolicina vrlo dobrih igrača, kao i nešto mlađi Slobodan Rajković, Miodrag Žugić, Zoran Hinić i Nenad Pujaz. Ta generacija “Mladosti”, predvodena trenerom i najagilnijim članom uprave Miomirom Lilićem, igrala je od 1969. do 1984. godine u istočnoj grupi Druge savezne lige, u kojoj je 1971/72. i 1973/74. godine bila druga, a 1974/75. prva, ali ni 1972. ni 1975. godine nije uspela da se kroz kvalifikacije domogne Prve savezne lige.
Posle drugog neuspeha u kvalifikacijama za elitnu ligu, tim “Mladosti” se sasvim osuo, a novi, kojeg je neumorni trener Lilić stvorio, nije bio ni blizu tako kvalitetan, pa je zemunski klub posle par godina tavorenja najzad, 1984. godine, ispao i iz Druge savezne lige. U narednoj deceniji košarkaški klub “Mladost” je prošao mukotrpan put od sunovratnog pada do laganog oporavka koji je počeo tek kada su u upravu ušli dotadašnji igrači Stanislav Bizjak, Miodrag Žugić, Nenad Pujaz, Zoran Hinić i još nekolicina, dok je od bolesti delimično oporavljeni Miomir Lilić proglašen za doživotnog predsednika.
U to vreme klub je igrački kadar popunjavao uglavnom iz svog juniorskog pogona, koji je beležio dosta dobre rezultate i iznedrio nekoliko odličnih igrača. Među njima najuspešniju karijeru napravio je Nebojša Zorkić, rođen 1961. godine u Zemunu, koji je iz “Mladosti” prešao u beogradski “Partizan”, a potom igrao za još neke naše i švajcarske klubove. Zorkić je dres najboljeg državnog tima nosio na 96 utakmica, a karijeru je okončao u jednom nižerazrednom zemunskom klubu. Pritisnut sve većim finansijskim nevoljama, košarkaški klub “Mladost” traži sponzore, no kako je u našem sportu to bilo oni bi brzo zaboravljali na ugovoreno, pa klub svaki čas dodaje ime novog sponzora osnovnom imenu.
Tako u sezoni 1991 92. godine nastupa kao “Mladost Sami”, 1992/93. kao “Mladost Sportina”, 1994/95. i 1995/96. kao “Mladost Srbos osiguranie”.» 1996/97. godine kao “Mladost Swiss bank”
. Koliko god ti sponzori neozbiljni bili, njihovim novcem je klub ipak uspeo preživi i čak krene putem sportskog oporavka.
Tako je “Mladost”, predvodena novim trenerom, svojim bivšim igračem Jovanom Antonićem i pojačana nekolicinom novih igrača, među njima i Zemuncem Brankom Sinđelićem, koji je došao iz šampionske ekipe “Partizana”, u sezoni 1993/94. izborila plasman u Prvu B ligu, ali kako je naredne sezone Prva A liga proširena na 3 ekipe, to je i zemunski klub konačno ostvario san generacija da zaigra u najelitnijem takmičenju.
U vrlo komplikovanom sistemu takmičenja, neuspešnoj kopiji američke NLB lige, “Mladost” je na kraju sezone 1994/95. godine zauzela 19. Mesto. Na kraju sezone, međutim, otišli su i trener Antonić, koji je kasnije beležio odlične rezultate sa drugim ekipama, kao i većina pnos od kojih je najbolji, Sinđelić (rođen 1974), kasnije napravio lepu karijeru u Francuskoj. Novi tim “Mladosti” sastavljen uglavnom od igrača iz sopstvenog juniorskog pogona, u sezoni 1995/96. godine doživeo je debakl i u prvoligaškom takmičenju zauzeo tek 30. mesto u konkurenciji 32 ekipe. Kratku prvoligašku avanturu pratili su ozbiljni finansijski problemi i velika nesloga između članova uprave, uprave i samih igrača medusobno, pa se klub sredinom 1996. godine gotovo raspao, a uz sve i novi trener Branislav Aćimović je nastradao u novogodišnjoj noći, u ranim jutarnjim časovima 1. januara 1996. godine, kako smo videli na drugom mestu. “Mladost” se i njemu odužila, organizujući počev od 1996. godine, zajedno sa drugim klubovima sa kojima je Aćimović radio i članovima njegove porodice, memorijalni turnir.
Pritisnut nevoljama svih vrsta, izmedu ostalog i oduzimanjem teniskih terena na Glavnoj ulici od strane opštinske radikalne vlasti 1999. godine i izbacivanjem iz Doma “Pinki” 2000. godine, košarkaški klub “Mladost” je kraj veka dočekao tavoreći. Uspesi “Mladosti” iz najboljih dana inicirali su osnivanje još nekoliko košarkaških klubova u Zemunu. Tako je 1974. osnovan “Donji grad”, a 1978. godine i “Borac”, koji je 1993. godine, po nalogu novog sponzora, promenio ime u “Zemun Drvomarket”.
Ta simbioza je trajala samo dve godine, pa je klub 1995. godine promenio ime u “Zemun Taurun”, po novom spnzoru.
Zalaganjem bivšeg igrača Zorana Miloševića. “Borac” je obnovljen 1996. godine, a u međuvremenu su osnovani I novi klubovi, “Navip” i “Vremeplov Ekser”, kojeg je 1996. godine osnovao vlasnik preduzeća “Ekser” Bane Ostojić i u njemu okupio veterane zemunske košarke koji su još željni igre bili.
Osim ovog potonjeg, čija je svrha ipak prvenstveno rekreativna svi ostali pomenuti klubovi imali su određene uspone, onda kada su sponzori izdašnije kesu drešili, ali i velike padove čim bi ti sponzori slavinu zatvorili, no ni jedan nikada nije dostigao uspehe “Mladosti”, koja je uvek bila perjanica zemunske košarke.
U pogledu ženske košarke u Zemunu, gotovo i nema šta da se kaže. Pri sportskim društvima “Jedinstvo” i “Lokomotiva” postojale su i ženske košarkaške ekipe, ali su ugašene brzo, bez ikakvih značajnijih rezultata.
Miomir Lilić je u vise navrata pokušavao da oformi i žensku košarkašku ekipu pri “Mladosti”, aii takode bez vidnijih rezultata.
– Branko Najhold –
