Osnovna Škola “Svetozar Miletić”

Istorija OŠ”Svetozar Miletić”, i uopšte školstva u Zemunu, započela je davne 1728. godine, kada su obrazovani monasi na mestu današnjeg Velikog trga broj 4 osnovali prvu školu na ovim prostorima, u narodu poznatu kao Nemačka škola, jer se nastava izvodila isključivo na nemačkom jeziku.

Prvi poznati zemunski učitelj bio je Toma Herteg. Škola dobija ime Gradska, a kasnije Glavna škola. Njeni učenici su deca Srbi, Hrvati, Grci i jevreji. Ukupno njih 68; 35 dečaka i 25 devojčica. U trorazrednoj školi stiču svoja prva znanja.

Među njima je i budući pesnik Branko Radičević. 1876. godine škola menja ime u Opštu nižu pučku dečačku školu. Sedmog jula 1913.godine postavljen je kamen temeljac današnje zgrade škole. Vrhunski arhitekti tog vremena, Viktor Kovačić i Hugo Erlih projektovali su ovo monumentalno zdanje koje i danas pleni svojim izgledom. Njihovo idejno rešenje, u današnji spomenik kulture, pretvorili su zemunski preduzimači Josip Kraus i Josip Cimerman. Leta 1914. godine zgrada je završena. Đaci dobijaju idealne uslove, a Zemun zdanje kojim se i danas ponosi. Za vreme oba svetska rata, prostorije škole služe okupatoru za potrebe bolnice.

Spajanjem niže pučke Dečačke škole i Devojačke pučke škole 1925. godine škola dobija ime Državna osnovna obospolna škola.Ovu školu pohađalo je 400 učenika, a broj zaposlenih učitelja je 13. Pri školi se osniva I Sokolsko sportsko društvo, preteča mnogih sportova u Zemunu. 1930. u okviru škole počinje sa radom i prvo zemunsko zabavište. 1930. godine škola dobija ime Kraljević Tomislav.

Vihor 2. svetskog rata, udaljava đake od njihove škole. Kao učionice koristi se prostor zemunskih kafana – Plug, Beli medved i Lovački rog. 1945. godine po završetku 2. svetskog rata škola menja ime i dobija naziv Škola četvrtog reona, a spajanjem Zemuna i Beograda dobija naziv OŠ Broj 36. Broj učenika u poratnoj godini je 603 a broj odelenja 12.

Današnje ime – Svetozar Miletić- škola dobija 1952. godine i sa ponosom ga nosi do današnjeg dana. Doktor prava, pesnik, prosvetitelj, političar, gradonačelnik, borac za srpski jezik i škole obavezuje već generacije učenika i zaposlenih na odgovoran odnos prema poslu kojim se bavimo. Rodio se 22. februara 1826.godine u Mošorinu. Osnovnu školu završio je u Titelu, a gimnaziju u Požinu / današnja Bratislava /.

Prava je studirao u Pešti gde pokreće izdavanje knjige “Slavjanka” u kojoj je i sam štampao šest svojih pesama. Stihovi su mu prožeti slobodarstvom.

Iz Pešte se vraća u Požun da produži pravne nauke. Godine 1848. izbila je mađarska revolucija. U Beču, srpski revolucionari zajedno sa omladincima iz Hrvatske, Slavonije i Dalmacije sasataju se radi dogovora. Miletić graničarima u Šajkaškoj savetuje da ne idu za Italiju i ne bore se za tuđe račune. 1848. godine za vreme narodnih pokreta Miletić uspešno razvija novinarsku i društvenu delatnost.

Gušenjem mađarske revolucije 1849. godine Vojvodinu su preplavili Bahovi gusari. Svetozar Miletić 1854. godine postaje doktor prava. Radi u Novom Sadu kao advokat i postaje borac u teškoj beskrajnoj borbi za politički, nacionalni i ekonomski opstanak srpskog naroda. Godine 1861. Miletić postaje predsednik opštine Novog Sada.

Bori se za uvođenje srpskog jezika u škole i školovanje ženske dece.Kao vođa Srba u Vojvodini, Miletić pomaže dobrovoljce i njihove porodice i zahteva od svih da se uključe u borbu protiv Turaka. Zbog političkog delovanja, Austrougarske vlasti ga hapse i osuđuju na 5 godina robije kao veleizdajnika. Boravak u zatvoru ostavio je traga na Miletiću. Sredinom 1882. godine teško se razboleo i povlači se iz javnog života. Umro je 04.02.1901. godine.