Zemun, u blizini ušća Save u Dunav, na magistrali Soluna i Beča imao je posebno uređenje i privilegije, bio „ građanska oaza posred jedne vojničke zemllje“ i postao grad brojnih zanatlija i trgovaca.
Do sredine XIX veka u Zemunu je bilo više osnovnih škola (jevrejske, grčke i srpske), ali nije bilo škole u „ lako pristupnoj okolini“ koja bi mladima davala praktično obrazovanje za kojim se osećala potreba, pa je u Vojnoj granici (pored postojećih u Rakovcu i Mitrovici) reskriptom Vojne komande od 23. septembra 1858. otvorena dvorazredna Realna škola u Zemunu (zvanično Niža realna škola), a dana 31. oktobra 1858, aktom br. 15 ravnateljstvo te škole izvestilo je gradski Magistrat da je prvi razred otvoren „ i da je 15. oktobra počela obuka, a da se u tom jednom rezredu nastava obavlja u 33 časa nedeljno i da je upisan 21 učenik“. (Miodrag Dabižić).
Škola je bila smeštena u zgradu podignutu 1786. godine, pored rimokatoličke crkve (mesto gde se danas nalazi odeljenje unutrašnjih poslova). Učenici su bili deca zanatlija, trgovaca i činovnika, a nastava i administracija su u ovom periodu vođene na nemačkom jeziku. Generalna komanda Vojne granice u Temišvaru donela je odluku 26. juna 1868. da se otvori i treći razred, te tada počinje razvoj realne škole preko Male realke (1872-1881) do Velike realke (1881-1895). U ovom periodu škola je već bila smeštena u novo zdanje (podignuto za tu namenu 1879. godine) na obodu Kontumaca, odnosno Zemunskog parka.
Ta zgrada (sa 29 manjih i većih prostorija – 7 učionica razredne nastave i 11 raznih kabineta) čini stari deo današnje školoske zgrade. Iz Velike realke škola je prerasla u Realnu (osmogodišnju) gimnaziju, a prvi ispit zrelosti posle osmog razreda gimnazije, održan je školske 1900-01. godine.
Zanimljiva su dva otpisa iz tog vremena: prvi br. 14070 od 9. septembra 1901. daje uputstvo o „ prisustvu ženskinja k poaganju ispita zrelosti“, a drugi br. 26080 od 26. oktobra 1908. donosi odredbu o upotrebi ćirilice od strane nastavnika.
Početkom XX veka zbog velikog priliva učenika u Ralnu gimnaziju i Trgovačku akademiju pristupio se dogradnji zgrade. Doziđivanje je započelo 31. maja 1913. (ali zbog izbijanja prvog svetskog rata je trajalo duže od planiranog). Novom zgradom , prisajedinjenom starom zdanju, zaokružen je današnji izgled (četvorna zgrada sa dvorištem-amfiteatrom u sredini).
U vreme oba svetska rata škola je prestajala sa radom, a zgradu su koristile vojske. Između Prvog i Drugog svetkog rata gimnazija je reformisana i dobila obeležja nacionalne državne škole.
Od 1. aprila 1934. godine, pripajanjem Zemuna Beogradskoj opštini, Realna gimnazija staje u red beogradskih gimnazija. Posle Drugog svetskog rata, od 1949. godine počela je reforma školstva, a Zemunska gimnazija od 1949-1958. godine bila je ogledna škola, a od 1958. obrazovanje se pretapa – osnovna škola prerasta u osmogodišnju, a srednje škole u četvorogodišnje obrazovanje.
U Zemunskoj gimnaziji su otvorena dva smera: društveno-jezički i prirodno-matematički. Ovako organizovana nastava traje do danas (sem u godinama aplikacije reforme po Sistemu zajedničkih osnova. od 1977-90.)
I danas se škola uključuje u sve promene u obrazovanju (Razvojno planiranje – prihvaćen projekat radne grupe i realizuje se od 2005-06. pod nazivom „ Rado na čas“ ). Škola sa tradicijom Zemun, u blizini ušća Save u Dunav, na magistrali Soluna i Beča imao je posebno uređenje i privilegije, bio „ građanska oaza posred jedne vojničke zemllje“ i postao grad brojnih zanatlija i trgovaca. Do sredine XIX veka u Zemunu je bilo više osnovnih škola (jevrejske, grčke i srpske), ali nije bilo škole u „ lako pristupnoj okolini“ koja bi mladima davala praktično obrazovanje za kojim se osećala potreba, pa je u Vojnoj granici (pored postojećih u Rakovcu i Mitrovici) reskriptom Vojne komande od 23. septembra 1858. otvorena dvorazredna Realna škola u Zemunu (zvanično Niža realna škola), a dana 31. oktobra 1858, aktom br. 15 ravnateljstvo te škole izvestilo je gradski Magistrat da je prvi razred otvoren „ i da je 15. oktobra počela obuka, a da se u tom jednom rezredu nastava obavlja u 33 časa nedeljno i da je upisan 21 učenik“. (Miodrag Dabižić).
Škola je bila smeštena u zgradu podignutu 1786. godine, pored rimokatoličke crkve (mesto gde se danas nalazi odeljenje unutrašnjih poslova). Učenici su bili deca zanatlija, trgovaca i činovnika, a nastava i administracija su u ovom periodu vođene na nemačkom jeziku. Generalna komanda Vojne granice u Temišvaru donela je odluku 26. juna 1868. da se otvori i treći razred, te tada počinje razvoj realne škole preko Male realke (1872-1881) do Velike realke (1881-1895). U ovom periodu škola je već bila smeštena u novo zdanje (podignuto za tu namenu 1879. godine) na obodu Kontumaca, odnosno Zemunskog parka.
Ta zgrada (sa 29 manjih i većih prostorija – 7 učionica razredne nastave i 11 raznih kabineta) čini stari deo današnje školoske zgrade. Iz Velike realke škola je prerasla u Realnu (osmogodišnju) gimnaziju, a prvi ispit zrelosti posle osmog razreda gimnazije, održan je školske 1900-01. godine. Zanimljiva su dva otpisa iz tog vremena: prvi br. 14070 od 9. septembra 1901. daje uputstvo o „ prisustvu ženskinja k poaganju ispita zrelosti“, a drugi br. 26080 od 26. oktobra 1908. donosi odredbu o upotrebi ćirilice od strane nastavnika.
Početkom XX veka zbog velikog priliva učenika u Ralnu gimnaziju i Trgovačku akademiju pristupio se dogradnji zgrade. Doziđivanje je započelo 31. maja 1913. (ali zbog izbijanja prvog svetskog rata je trajalo duže od planiranog). Novom zgradom , prisajedinjenom starom zdanju, zaokružen je današnji izgled (četvorna zgrada sa dvorištem-amfiteatrom u sredini).
Današnji izgled zgrade Zemunske gimnazije U vreme oba svetska rata škola je prestajala sa radom, a zgradu su koristile vojske. Između Prvog i Drugog svetkog rata gimnazija je reformisana i dobila obeležja nacionalne državne škole. Od 1. aprila 1934. godine, pripajanjem Zemuna Beogradskoj opštini, Realna gimnazija staje u red beogradskih gimnazija. Posle Drugog svetskog rata, od 1949. godine počela je reforma školstva, a Zemunska gimnazija od 1949-1958. godine bila je ogledna škola, a od 1958. obrazovanje se pretapa – osnovna škola prerasta u osmogodišnju, a srednje škole u četvorogodišnje obrazovanje.
U Zemunskoj gimnaziji su otvorena dva smera: društveno-jezički i prirodno-matematički. Ovako organizovana nastava traje do danas (sem u godinama aplikacije reforme po Sistemu zajedničkih osnova. od 1977-90.) I danas se škola uključuje u sve promene u obrazovanju (Razvojno planiranje – prihvaćen projekat radne grupe i realizuje se od 2005-06. pod nazivom „ Rado na čas“ ). Zemunska gimnazija, gotovo od osnivanja do danas, bila je obeležje grada, a od 1911. godine osnivanjem Đačke čitaonice izrasta u kulturni centar Zemuna. U čitaonici su učenici već 1912/13. školske godine držali predavanja o mladim pesnicima (Milan Rakić) za učenike i građanstvo Zemuna.
Osnovan je prosvetni klub „ Branko Radičević“ koji će između dva svetska rata prerasti u Jugoslovenski srednjoškolski prosvetni klub „Branko Radičević“ i delovaće sve do Drugog svetskog rata (interesantno je da su se literarni sastanci u školi održavali nedeljom). U vreme osnivanja Škole otvorena je knjižnica(razdvojena učiteljska i učenička). Danas je to biblioteka sa čitaonicom (fond 27.000 knjiga). Zanimljivo je da su oko 8.000 knjiga poklonili učenici i profesori Zemunske gimnazije, a najbrojniji legat je Spomen biblioteka Jovane Aleksić .
Kao i na početku XX, tako je i na njegovom k raju, a i početkom XXI veka , čitaonica Zemunske gimnazije bila književni kulturni centar Zemuna, organizujući, u čast velikana pisanei kazane reči, Književno-retoričku tribinu „ dr. Miloš Đurić/Raško Dimitrijević “ na kojoj je gostovalo oko 100 eminentnih pisaca, profesora univerziteta, književnih kritičara.
U godini svečanog obeležavanja dvesta godina od otvaranja Velike škole u Beogradu, Zemunska gimnazija će proslaviti sto pedeset godina rada. Publikacija „Razvoj srpske škole kroz vekove“ će obeležiti naše školske svečanosti.
Zemun Gymnasium
The Zemun Gymnasium is one of the most prominent educational institutions of Belgrade, renowned for its high academic record. It is located in Town Park, between the University of Belgrade Faculty of Agriculture and a primary school. The Gymnasium was founded on September 23, 1858, and initially had only one class with just 21 students.
Under the Austrian and then Austro-Hungarian Empires, its language of instruction was German. The Renaissance-style building was completed in 1879, designed by Nikola Kolar.
By 1912, it had proved insufficient to accommodate all the students and in 1916 was expanded with some additions in Post-Secessionist style. The building is now under the state’s protection as a cultural monument.
